Скафандр ва капалак | Jan-Dominik Bobi

Odatda, G‘arb madaniyati, sanʼati va adabiyoti haqida gap ketganda, bir hushyor tortib olamiz. Dunyoqarashimiz, mentalitetimiz va tarbiyamizga tajovuz qiladigan nimadir yo‘qmikan, degan hadik bilan yangi kitoblarni varaqlaymiz. Biroq fransuz dramaturgi Jan-Dominik Bobining «Skafandr va kapalak» asari tamomila o‘zga xulosalarga kelishimizga majbur qiladi: inson G‘arbda ham, Sharqda ham baribir inson ekaniga, uni bir nuqtaga olib keladigan mushtarak jihatlar bisyorligiga iymon keltiramiz. Buning uchun shakllar tuzog‘idan o‘tib, insonlik mohiyatiga intilmoq talab qilinadi, xolos. «Skafandr va kapalak», avvalo, cho‘ng bir iztirob, so‘ngra xuddi shunday umidga yo‘g‘rilgani bilan eʼtiborni tortadi. Ilk satrlarga ko‘z yugurtirarkanmiz ayni kuchga to‘lgan, hayot va ijodda muvaffaqiyat qozonib kelayotgan 44 yoshli dramaturgning kutilmaganda insultga chalinib, to‘shakka mixlanib qolishi, ammo taqdirning ayanchli sinovi oldida taslim bo‘lmay sog‘lom miya va yagona ko‘z yordamida hayot uchun kurashishga bel bog‘lagani, nigohlari bilan logoped ko‘magida dunyo bilan muloqotga kirishishi vujudimizni titratadi.